kepalasekolah.id – Materi Basa Jawa! Pahami bedanipun Teks Narasi (nyariosaken prastawa) lan Teks Deskripsi (nggambaraken objek). Lengkap: ciri, struktur, lan conto. Gampang disinauni!

Teks Narasi lan Teks Deskripsi menika kalebet jinis karangan ingkang beda fungsine. Narasi fokus ing urutan prastawa (kedadean/alur), dene Deskripsi fokus ing gambaran objek (benda, panggonan, utawi tiyang) kanthi rinci.

Kriteria	Teks Narasi	Teks Deskripsi
Pengertian	Karangan ingkang nyariosaken rangkaian prastawa utawi kedadean kanthi urutan wektu (kronologis) saking awal dumugi akhir, kados dene crita.	Karangan ingkang nggambaraken utawi nglukisaken objek (tiyang, panggonan, barang) kanthi rinci, supados pamaos kados-kados mireng, ningali, utawi ngrasakaken piyambak.
Tujuan	Nyarosaken kedadean, aweh pengalaman estetis (kados ing crita), lan paring informasi kanthi runtut.	Nggambaraken objek sacara jelas lan rinci, nggawe pamaos saged mbayangaken objek kasebut.
Fokus Utama	Alur (urutan prastawa), Tokoh, lan Konflik.	Ciri-ciri fisik, Karakteristik, lan Kualitas objek ingkang dipungambaraken.

 

Teks Narasi

Ciri-Ciri Teks Narasi:

1. Wonten Prastawa: Nyariosaken kedadean ingkang kedadosan ing wektu tartamtu.
2. Runtut Wektu (Kronologis): Prastawa dipunatur kanthi urutan wektu (alur maju, mundur, utawi campuran).
3. Wonten Tokoh: Wonten paraga (tokoh) ingkang ngalami prastawa.
4. Wonten Konflik: Umume wonten masalah utawi konflik ingkang dados inti carios.
5. Unsur Bahasa: Asring migunakaken kata kerja aksi (kata kerja tindakan) lan kata hubung wektu (nalika, banjur/lajeng, sawise).

Struktur Teks Narasi:

1. Orientasi (Orientation): Pambuka ingkang ngenalaken tokoh, latar wektu (kapan), lan latar panggonan (ing pundi) carios.
2. Komplikasi (Complication): Bagian munculipun masalah utawi konflik dumugi puncakipun (klimaks).
3. Resolusi (Resolution): Tahap pemecahan masalah utawi pungkasanipun konflik.
4. Koda/Reorientasi (Opsional): Panutup ingkang isinipun pesan moral utawi amanat saking carios.

Contoh Teks Narasi:

“Minggu esuk, Bapak budhal menyang sawah kanthi semangat. Ing tengah dalan, Bapak papasan karo Pak Karto, tanggane sing lagi lara. Nalika arep takon, dumadakan (Komplikasi) Pak Karto tiba amarga lemes. Bapak banjur cepet-cepet nulungi lan nggawa Pak Karto menyang Puskesmas paling cedhak. Sanajan dadi telat menyang sawah, (Resolusi) Bapak lega amarga Pak Karto wis ditangani dening dokter.”

 

 Teks Deskripsi

Ciri-Ciri Teks Deskripsi:

1. Nggambaraken Objek: Nyariosaken objek kanthi rinci.
2. Keterlibatan Panca Indra: Ngajak pamaos kados-kados ningali, mirengaken, ngrasakaken, ngambu, utawi njingglengi objek kasebut.
3. Wonten Kata Sifat: Asring migunakaken kata sifat (ageng, endah, alus, wangi) lan kata keterangan (karo alon, kanthi cetha).
4. Objek Khusus: Objek ingkang dipungambaraken asringipun khusus (mboten umum) lan personal (saking sudut pandang penulis).

Struktur Teks Deskripsi:

1. Identifikasi: Pambuka ingkang ngenalaken nama objek lan gambaran umum objek kasebut.
2. Deskripsi Bagian: Gambaran rinci babagan perangan/bagean utawi ciri-ciri fisik objek, kalebet wujud, ukuran, warna, lan kahananipun.
3. Kesan/Penutup (Opsional): Bagian penutup ingkang isinipun kesimpulan utawi kesan pribadi penulis marang objek ingkang dipundeskripsi.

Contoh Teks Deskripsi:

“Kucingku jenenge ‘Cempluk’. (Identifikasi) Cempluk kalebu jinis Anggora sing ayu banget. (Deskripsi Bagian) Wulune kandel, dawa, lan alus kados kapas. Wernane putih campur ireng ing kuping lan buntute. Mripate bunder ijo cemlorot, kaya-kaya nyawang aku kanthi mesem. Saben wayah esuk, Cempluk mesti tangi lan ngepel sikile ing sandhingku, njaluk panganan.”